Ye una comunidá histórica con presonalidá mesma, situada entre Aragón y Castilla, a Sarra de Albarracín participa d'a cultura d'as dos. Se trata d' una d' as redoladas con mayor intrés etnográfico, folclorico, arquitectónico y turístico.
Os primers pobladors dexoron a suya racada, fa 10.000 añadas, en as pinturas rupestres d'o Rodeno. Atestiguan o suyo antigüidá carrazón y visigoda l'auguatiello que llevaba l'augua de Albarracín a Cella y o suyo antigo nome de "Santa María de Orién".
Estió reino independién d'o Califato cordobés, perteneció] a ra familla d'os Beni Razin, que li dieron o suyo nome actual. Con Ibn Ammar este territorio adubió un gran esplendor, siendo zentro de cultura y arrefinamiento.
Baxo dominazión cristiana se creyó una sede episcopal.
Pietro Fernández de Azagra resistió a ras tropas d'o monarca aragonés Chaime I, que abió que buscar ta encorralar a ziudá de Albarracín l'aduya de Castilla.
En 1284, Pietro III a conbirtió, dezaga de a suya conquista , en a cuatrena comunidá de Aragón , [respetando] os suyos antigos fueros.
En o sieglo XVI y XVII, si bien perdió bellas libertades, ganó en prosperidá y desarrollo economico .
O plazamiento en a redolada más suroccidental d'a probinzia li fa poseyer divisoria foránea con as provincias de Guadalajara, Compleganza y Balenzia en o suyo enclau d'o Cantón de Ademuz; a redolada de Tergüel y l' Alto Jiloca rematan por amugar a suya redolada.
Territorio de redolín agreste, mesmo d'a orografía serrana, as suyas cotas de ran oszilan entre 1.920 m. en a Sarra d'o Mollar y os 900 m. d'os llanos d'o Jiloca. Ista redolada desfruta d'un clima plebidoso, esquimen que revierte en a suya riqueza forestal y en l'alfombra de berde minchuza. O suyo sulero ye propizio ta que en os meses de primabera y otoño toda una gran bariedá camparols lo transformen en o paraiso d' os micólogos.
O endiz pluviométrico ha lograu una estimable patacada de fuentes, que en o suyo crecimiento dan cauz a ro naxenzia d'os ríos Tallo, Guadalaviar, Corbaso, Cabriel y Júcar.
Ta recorrer a redolada se pueden prener a ro menos tres distintos puntos d'empezipiallo dende ra N-330.
Por esleir un, lo faremos dende ra ziudá de Tergüel y a carretera local que, antis d'o entibo de Arquillo de San Blas, remunta a compleganza flubial d'o Guadalaviar y se interna en l'alteras planuras que leban a Campillo. Allí torna a descencer dica Bezas, ya en a redolada de Albarracín.
A carretera continúa por o Collera de Dornaque (1.220 m.). Un desvío bien señalizado da dentrada enta Saldón. O suyo redolada ye poliu, como ro masada que preside a Ilesia Parroquial d'a Asunzión.
Valdecuenca posee os mesmos atrautibos de Saldón. A ilesia de San Nicolás ye d'o sieglo XVI, gótica. Gotico-renacentista ye l'armita de San Roque.
Dende astí, a carretera puya amoniquet a sarra de Jabalón, de 1.692 m. A os suyos piules, o lugar de Jabaloyas ye un chicot conchunto molimental. O suyo ilesia parroquial, advocada a l'Asunzión, se obró entre os siglos XV y XVI, presumiendo de robusta torre - campanal y guallarda nau de simpla crucería. L'armita d'a Birchen d'os Dolores estió edificada en estilo gotico-mudéjar, allá por o sieglo XVII. L'arquiteutura zebil troba un güen esponén en a casa d'a plaza Mayor, conoxida como casa d'a Sirena.
O biache se puede continar ent' o sur dica Tormon, que tien pinturas rupestres. En O Corbaso a ilesia d'a Asunzión destaca por l'antigüidá d'o suyo torre-campanal, sieglo XVI. Toril y Masegoso se han unito como ta escusar a soledá d' istos grandiosos paraches. Terriente une a o suyo plazamiento privilegiado un patrimonio arquitectónico notable: a ilesia d'o Salbador, y o Conzello, d'o sieglo XVI, con lonxa restaurada. Os 1.450 m. d'o Collera de Terriente nos llevaran a ro desvío de Moscallón, an destaca ra torre d'o suyo ilesia dedicada a San Pietro Apóstol. Royuela, o siguién y amanau punto de besita, tamién forma parti d'ista chicota coleuzión de templos gotico-renacentistas, en este caso adedicato a San Bertolomé.
En este puesto se presa ro desvío que torna a remuntar as ripas d'os Mons Unibersals, an entre pinos y berdes minchuzas trobaremos Calomarde, que adedica a suya ilesia parroquial a San Pietro Apóstol; l'abside conserba restas d'un fundón román; refitolería natural son os suyos famosos Rollo y Molín d'as Pisadas. Frías de Albarracín raspiada ros 1.500 m. O suyo termín ye cubierto por amplos y atapiaus pinares. Una d' as múltiples fuentes que posee alumbra auguas a ro Cabriel; atra, Fuen García, a ro gran Tallo, río que, naxiu en ista redolada teruelána, ha de trabesar más de meya Peninsula Iberica antis de desauguar en l' Atlantico. Guadalaviar no ofrexe muitos alicientes monumentales, pero suple éstos con a suya perfeuta disposizión beranenca. L'auguas prozedéns d'o eschelada primaberal propician o crecimiento progresivo d'o río Guadalaviar, o "río blanco" d' os musulmanes, que nos serbirá de guida en o baxada.
Dende Casas de Bucar, Villar d'o Cobo aparece en un marrada d'a carretera, baxo ra güellada sebera d' o suyo ilesia parroquial dedicada a os Santos Chusto y Pastor, d'o sieglo XVI; o Conzello ye goticista. D'os suyos hermosos masadas sobresale a Casa Gran, que claman Patrizia, con soberbia rejería de forja en o piso noble.
Torres de Albarracín ofrexe ra ilesia de San Miguel, sieglo XVII. Dende ista poblazión seguimos biache dica Albarracín.
Toda ra ziudá, amurallada en os sieglos XIII y XIV, ye declarada Molimento Nazional. Se asienta denzima una catarra que recorta o río Guadalaviar con un fundo tallo; o suyo aspeuto ye evocador dende cualsiquier anglo. A prespeutiba, meyebal y musulmana, muestra ro imponén cinto de muralla que culmina en o castiello d'o Marchador. Tres yeran os castiellos que contaba: o de Doña Blanca, o d'o Señorio y o clamato d'o Marchador, o más estirau, que xalapaba ro dentrada dende Tergüel, o camín biello d'o Jiloca y os de Castilla y Balenzia.
Conserba siet Ilesias:
Pocas ziudás ofrexen a ro forano un equilibrio tan perfeuto entre naturaleza, bechetazión y arquiteutura como lo ofrexe Albarracín. as suyas carreras estreitas serpentean apiñandose chunto a ra muralla meyebal ta dirigirse dimpués, con as suyas alteras edificaciones y rincones plens d' arrapadas estéticas, ent'o suyo Plaza Mayor, armónica e irregular a ro mesmo tiempo. Allí cuasi tot ye obra d'o sieglo XVI: os balcones corridos de fusta, a suya casa esquinera con o suyo mirallo en anglo, o Conzello porticado. Antimás d'o Palazio Episcopal, merexen estar visitados os palacetes d'a Brigadiera, d'o Monteverde y Antillón, d' os Dolz de Mirallo y de Navarro de Azuriaga. D'a arquiteutura popular, cualos elementos alazetals son de cantal, a fusta, a forja y o color royisco d'o cheso, merexen espezial menzión a Casa d'a Julianeta, a Casa d'a carrera d'o Churro y a carrera d'os Azagra, encomellada y recoleta, que nos capuzia autenticamén en a Edá Meya.
A gastronomía se compone de platos zereños: cueto, sopas d' allo, sopas birostas, mollas, cordero a ra pastora, conserba de tozín, gazpachos y, de postre, almojábanas.
A gastronomía se enriquece con o aporte d'as truitas de ríos y torrenteras. Tamién as camparols acompañan, en os suyos temporales apariciones, os saborosos platos con guisos recordados d'antiguas rezetas caseras, en os que ro cordero u l'abes de corral, en chilindrón, compiten con as magras y o resta d'os produtos d'a Matacía.
A cazata ye abonda en espezies. Tien una espezial representazión en o chabalín y o pardo como cazata mayor, y os comúns llebre y perdigana.
Tamién ofrexe Albarracín entre os suyos atrautibos un amplo pograma de festejos: Os Mayos, o 30 d'abril ; a Birchen d'o Carmen, en chulio; as borinas patronals a mediados de setiembre; y os Festibals de Estiu, con actuaciones musicales, de tiatro, danza, ezetra., mientres o mes d'agosto.
Gran numero de paraches d'intrés paisajístico - as fuentes d' a Bocachola, Cabrerizo, Escalador, Catarra, Salú - y fundas gargantas excavadas por o río, asinas como densos pinares rodeando a ra rullada que ba de Albarracín a Bezas, farán as delizias d'os foranos.
O percutidor conchunto monterizo d'os Mons Unibersals, a Sarra de Albarracín y a Sarra d'o Mollar, orixina infinidá de paraches d'intrés paisajístico, con fuentes, brendadors, redoladas de acampadas y cubillars de montaña en os redolada de cuasi toz os municipios d'ista Comunidá.
Antimás d'Albarracín, a comunidá ye formata por barias sesmas - lugars ligaus ta l'alministrazión de cabals comúns - Jabaloyas, Bronchales, Villar d'o Cobo, y Frias de Albarracín. En total, 23 conzellos.
Forman parti d'a redolada atros lugars, que no pertenecen a o suyo comunidá histórica: Gea de Albarracín, situato entre Tergüel y albarracín, a cantos d'o río Guadalaviar, conserba ros monesterios d'as Capuchinas y de Carmelitas Escalzas. En o estrimera sur, se troban Rubiales, Veguillas d'a Sarra, Alobras, Tormón y O Corbaso, an merece ficazio ra Ilesia d' a Asunzión y o suyo torre - campanal d'o sieglo XVI.
Introduzión to Aragón, Torismo, rural, borinas, cultura, arte, costumbres.
Presa posizión autiba en a cultura aragonesa.
Jovenes y chobentú. Monta o tuyo mesmo rolde de chobenes. Creiga o tuyo informazión gronxiable e intresán. Contacta con nusatros.
Da a conoxer as tuyas mesmas publicazions, o deporte y a naturaleza no te resultaran estranios. Presa partiu, aragonés por suposau.
Si quiers enamplar o tuyo informazión denzima Aragón puez empezipiar recorriendo bels Monesterios, o 40 Castiellos atro recorrido intresán ye o Mudejar, Patrimonio d' a Umanidá, tamién puez enamplar os tuyos conoximientos culturales denzima Aragón examinando o suyo eraldica monezipal e instituzional sin ixuplidar, por suposau, bellas d' os suyos feguras emblemáticas como San Chorche Amo d' Aragón o sus personajes ilustres añadiendo a istos datos un minimo recorrido por o suya istoria o bels libros.
Tamién goza Aragón d'una Naturaleza dibersa y variada donde pasando por plantas, animals, o paisaches podemos arribar a un fantestico bestiario que habita en os suyos molimentos.
A informazión no será replena sin un gambada por as suyas tres provincias: Zaragoza, Teruel y Uesca y sus variadas Redoladas, con aturadero en belún d'os suyos espectaculars paisaches como ro bal pirenaico d'Ordesa o el Moncayo o por oposición en el valle el Ebro.
Si razones de treballo u familiars te han lebato Luen de Aragón puez Bajarte imágenes de fundo, sonius u animazións
Tamién puez dedicar-te a ros intangibles: dende ra replega de falordias que fan a Aragón unibersal o tuyo tamién puez engalzar a presenzia d'o Santo Grial en Aragón.
Bi ha atras autualidades y reyalidás que tamién te pueden intresar, Ta siguir a eboluzión d'o Aragonés de Aragón
Mudéjar en Teruel |
Maestrazgo |
Albarracín |
Probinzia |
Teruel capital.
Torismo Rural |
Cheolochía |
Museo Probinzial Teruel
Naturaleza |
Uesca |
Teruel |
Zaragoza |
Aragón |
Redoladas
Endice Alfabético |
Temático |
Direziones Torismo |
Mapas |
Enrastres
Serrania de Albarracín
Copyright 1996-2025 © All Rights Reserved Javier Mendívil Navarro, Aragón (España)
Si creyes que manca cualcosa, u ye entibocau escríbenos
Aviso Legal. Ista autibidá de l'Asoziazión Aragón Interautibo y Multimeya
Ye una autibidá cultural.
Augua en Aragón, salú y güempasar
Para saber cómo utiliza Google la información de sitios web o aplicaciones de este sitio puedes visitar: Política Cookies.